Nieuwsbericht
Een nieuw peer-reviewed onderzoek, gepubliceerd in Meat & Muscle Biology, stelt kritische vragen bij de huidige oproepen om vlees en andere dierlijke producten drastisch te verminderen in wereldwijde diëten. Het onderzoek waarschuwt dat top-down benaderingen van voedselbeleid volgens het “one-size-fits-all”-principe meer kwaad dan goed kunnen doen. Het is juist van groot belang dat door een afgewogen een wetenschappelijk benadering een toekomstbestendig dieet ontstaat, waarin ruimte blijft voor dierlijke producten, met respect voor culturele tradities, voedingswaarde en duurzaamheid.
Op dezelfde dag dat het EAT-Lancet Rapport 2.0 wordt gelanceerd, benadrukt het artikel, getiteld “The Systemantics of Meat in Dietary Policy Making, or How to Professionally Fail at Understanding the Complexities of Nourishment” het belang van het overwegen van verschillende wetenschappelijke stemmen in het wereldwijde voedseldebat. Terwijl sommigen pleiten voor een centraal ontworpen “Planetary Health Diet”, waarschuwen andere experts, zoals de auteurs van dit artikel, dat dergelijke benaderingen complexiteit kunnen negeren, veerkracht kunnen ondermijnen en onbedoelde schade kunnen veroorzaken.
De VNV en haar leden volgen dit onderzoek met grote interesse. Het EAT-Lancet Rapport 2.0 benoemd prioriteiten die van groot belang zijn. VNV onderstreept wel het belang van een gewogen, wetenschappelijk onderbouwde benadering bij het vormgeven van voedingsbeleid. De VNV pleit voor een evenwichtig dieet waarin ruimte blijft voor dierlijke producten, met respect voor culturele tradities, voedingswaarde en duurzaamheid.
Het onderzoek
De onderzoeksgroep, bestaande uit Prof. Frédéric Leroy (Vrije Universiteit Brussel), Dr. Peer Ederer (Global Observatory for Accurate Livestock Sciences), Prof. Michael Lee (Harper Adams University) en Prof. Giuseppe Pulina (Universiteit van Sassari), onderzoekt hoe voedselsystemen samen met menselijke samenlevingen zijn geëvolueerd en waarom technocratische pogingen om deze radicaal te hervormen vaak mislukken.
Deze gerenommeerde wetenschappers maken deel uit van de circa 1.200 wetenschappers die in 2022 de Dublin Declaration hebben ondertekend. In deze verklaring wordt gepleit tegen het wijdverspreid in diskrediet brengen van vlees, zuivel en eieren. De ondertekenaars roepen beleidsmakers op om terug te keren naar volledig wetenschappelijke onderbouwde en economisch en cultureel passende voedingsrichtlijnen die voedzaam zijn en respectvol voor consumenten en producenten van voedsel, in plaats van ze te schaden.
Prof. Frédéric Leroy:
“Pogingen om centraal te bepalen wat de mensheid zou moeten eten, zijn gedoemd de fouten uit het verleden te herhalen. Voedselsystemen floreren wanneer ze diversiteit, aanpassingsvermogen en menselijke keuzevrijheid respecteren — niet wanneer ze worden opgelegd via rigide blauwdrukken.”
De belangrijkste bevindingen uit het Onderzoek
- Voedselsystemen zijn uiterst complex: Ze zijn over duizenden jaren ontstaan en weerspiegelen culturele tradities, voedingsbehoeften en ecologische realiteiten. Eenvoudige blauwdrukken negeren deze complexiteit en kunnen onbedoelde gevolgen hebben.
- De geschiedenis toont de gevaren van centrale planning: Van de Sovjet-collectivisatie in de jaren 1930 tot het mislukte “alleen-biologisch”-beleid van Sri Lanka in 2021. Radicale hervormingen van voedselsystemen hebben herhaaldelijk geleid tot hongersnood, economische ineenstorting of sociale onrust.
- Risico’s van de “Great Food Transformation”: Het voorstel van de EAT-Lancet Commissie om wereldwijd een “Planetary Health Diet” met drastische vleesbeperkingen in te voeren, kan de voeding ondermijnen, vooral bij kwetsbare bevolkingsgroepen, en tegelijkertijd cultureel erfgoed en de plattelandseconomie aantasten.
- Vee speelt een essentiële rol: Naast het leveren van voedzame producten, ondersteunt vee de bodemvruchtbaarheid, gewasproductie, plattelandseconomieën en de emancipatie van vrouwen, vooral in lage- en middeninkomenslanden. Het elimineren van vee kan niet worden vervangen door onbewezen technologieën zoals kweekvlees of precisiefermentatie.
- Culturele en voedingskundige zorgen: Vlees en dierlijke producten zijn diep verankerd in menselijke diëten en tradities wereldwijd. Beperking van toegang kan leiden tot verergering van ondervoeding en maatschappelijke vervreemding.
- Een betere weg vooruit: De auteurs pleiten voor gedecentraliseerde, flexibele hervormingen die voedingsvrijheid ondersteunen, culturele diversiteit respecteren en voedselzekerheid versterken. Initiatieven zoals de Dublin Declaration of Scientists en de Nourishment Table worden gepresenteerd als constructieve alternatieven.
Onmisbare rol
De komende tijd zal de wetenschappelijk discussie sturing aan ons dieet gaan geven. Door een afgewogen een wetenschappelijk benadering ontstaat een toekomstbestendig dieet waarin ruimte blijft voor betaalbare dierlijke producten, met respect voor culturele tradities, voedingswaarde en duurzaamheid. Daarin zullen de VNV en haar leden hun onmisbare, rol en verantwoordelijkheid binnen de voedselvoorziening in Nederland en ook daarbuiten blijven vervullen.
De publicatie
Het onderzoek “The Systemantics of Meat in Dietary Policy Making, or How to Professionally Fail at Understanding the Complexities of Nourishment” is gepubliceerd in Meat & Muscle Biology (Vol. 9, Issue 1, 2025).
Lees ook de LinkedIn-post van Prof. Frédéric Leroy
